حرکت دادن و بیرون کشیدن دندان نیش نهفته در زیر لثه

نهفتگی دندان های دائمی

نهفتگی دندان نیش به این معنی است که دندان نیش در زیر لثه گیر کرده و نمیتواند درست بیرون بزند بنابراین علاوه بر این که از نظر زیبایی مسئله ایجاد میشود، عملا این دندان هیچ کارایی ندارد. نهفتگی دندان معمولا در دندان آسیاب سوم که به دندان عقل مشهور است، اتفاق می افتد. (توصیه می شود مقالات لمینت دندان و ایمپلنت دندان را نیز مشاهده کنید ) این دندان ها آخرین دندان هایی هستند که از لثه بیرون می زنند و در عقب دهان جای دارند به همین علت در بسیاری از مواقع فضای کافی برای بیرون زدن آنها باقی نمانده است و این دندان ها نهفته یا نیمه نهفته می شوند و مشکلات متعددی مانند درد و عفونت و آبسه ایجاد می کنند.

در مورد نهفتگی دندان عقل چون معمولا نیاز ضروری به این دندان نیست و نیازی به جایگزینی ندارد، در صورت به وجود آوردن مشکل با عمل جراحی کشیده می شود. اما در مورد دندان نیش بالایی که بعد از دندان عقل بیشترین میزان نهفتگی دندان را به خود اختصاص میدهد، موضوع به این سادگی نیست.

دندان نیش دندان مهمی در قوس دندانی است و در غذا خوردن و صحبت کردن نقش مهمی دارد. دندان نیش برای جویدن بسیار محکم است و بلندترین ریشه را در بین تمامی دندانها دارد.  دندانهای نیش اولین دندانهایی هستند که هنگام بستن فکها، با هم تماس پیدا میکنند و فک و بقیه دندانها را به موقعیت درست هدایت می کنند.

نهفتگی دندان نیش چگونه است؟

در حالت معمول، دندان های نیش فک بالا آخرین دندان های جلویی هستند که بیرون می زنند. معمولا در سن سیزده سالگی دندان های نیش دائمی بیرون میزنند و فضای خالی جلوی دهان را کامل می بندند.

اگر دندان نیش در زیر لثه گیر کند، باید برای بیرون کشیدن و هدایت آن به جای خود اقدام شود. تکنیک هایی برای کمک به بیرون زدن دندان نیش و هدایت آن وجود دارد که برای همه دندان های بالایی و پایینی نهفته، قابل استفاده است.

شصت درصد از دندان های نیش نهفته بالایی در سقف دهان قرار دارند و بقیه موارد در وسط استخوان پشتیبانی کننده گیر کرده اند و در موقعیت بالاتری نسبت به ریشه دندان های مجاور یا در سمت جلوی قوس دندانی (به سمت صورت (فیشیال)) قرار دارند.
 

اهمیت پی بردن به موقع به نهفتگی دندان نیش

در کودکانی که سن بیشتری دارند بیشتر احتمال دارد که دندان نیش نهفته با کمک نیروهای طبیعی بیرون نزد حتی اگر فضای کافی در قوس دندانی وجود داشته باشد. انجمن ارتودنتیست های امریکا توصیه می کند غربالگری پانورکس پرتوی ایکس همراه با معاینه دهان در همه کودکان در هفت سالگی انجام شود.

در این معاینه باید همه دندان ها شمرده شود تا مشخص شود آیا مشکل در بیرون زدن دندان های دائمی وجود دارد یا نه. باید مشخص شود همه دندان های دائمی در فک وجود دارند یا برخی از آنها غایبند.

وجود دندان اضافی یا زایده های غیر معمول که مسیر بیرون زدن دندان نیش را ممکن است مسدود نمایند باشد بررسی شود. همچنین مشخص می شود آید فضای قوس دندانی ممکن است به اندازه ای کم باشد که دندان نیش فضای کافی برای بیرون زدن نداشته باشد.

این معاینات معمولا توسط دندانپزشک عمومی صورت می گیرد. درمان چنین مشکلاتی نیازمند براکت ارتودنسی برای باز کردن فضای لازم برای بیرون زدن دندان های دائمی است.

همچنین ممکن است لازم باشد جراح دهان دندان اضافی یا زایده های غیر معمولی که باعث بسته شدن مسیر بیرون زدن دندان شده اند را خارج کند. در صورتی که در سن 11 تا 12 سالگی مسیر بیرون زدن به روی دندان باز شده و فضای کافی در قوس دندانی وجود دارد این امکان وجود دارد که دندان نیش نهفته به شکل طبیعی بدون کمک بیرون بزند.

اگر دندان نیش تا 13 یا 14 سالگی کامل رشد کرده و هنوز بیرون نزده است، حتی با باز کردن فضا هم به خودی خود بیرون نمیزند. اگر بیمار سن زیادی داشته باشد (بالای 40 سال)، احتمال این که دندان در جای خود جوش خورده باشد خیلی زیاد است.

در چنین مواردی دندان علیرغم تلاش ارتودنتیست و جراح دهان تکان نمیخورد.
متاسفانه تنها راه حل در این مرحله این است که دندان نهفته کشیده شود و جای خالی آن با نوعی پروتز دندانی مانند بریج پر شود.
 

اگر با وجود فضای کافی دندان نیش بیرون نزد، چه باید کرد؟

در مواردی که دندان نیش خود به خود بیرون نمیزند، جراح دهان با همکاری ارتودنتیست دندان به نیش کمک میکنند تا بیرون بزند و به جایگاه اصلی خود برود. هر مورد باید جداگانه بررسی شود و بسته به شرایط روش درمان انتخاب شود اما معمولا هم عمل جراحی لازم است هم براکت ارتودنسی. در بیشتر موارد باید براکت به دندانهای بالایی وصل شود و فضای کافی برای بیرون زدن دندان نهفته ایجاد شود. اگر دندان نیش شیری هنوز نیفتاده است و در جای خود مانده، معمولا در جای خود حفظ میشود تا فضای کافی برای بیرون زدن دندان نیش دائمی باز شود. سپس بیمار به جراح دهان ارجاع داده میشود تا طی یک عمل جراحی، بافتهای روی دندان نیش باز شده و کنار زده شوند تا نگین براکت به دندان چسبانده شود.
این عمل ساده در مطب انجام میشود. لثه بالای دندان نهفته برش خورده و بالا زده میشود تا جراح به دندان دسترسی پیدا کند. اگر دندان نیش شیری هنوز در جای خود قرار دارد، در همین جلسه کشیده میشود. پس از نمایان شدن دندان نهفته، جراح نگین براکت را به آن میچسباند. یک زنجیر طلایی کوچک به نگین وصل میشود. جراح زنجیر را به سیم ارتودنسی وصل شده به دندانهای دیگر متصل میکند تا ارتودنتیست تنظیمات لازم را انجام دهد.