هر آنچه در مورد استفاده از لیزر در دندانپزشکی باید بدانید

 

دندانپزشکی لیزری چیست؟
دندانپزشکی لیزری به معنی استفاده از لیزر در درمان انواع درمان‌های دندانپزشکی است. از اواسط قرن بیستم استفاده از لنز در دنیای پزشکی شروع شده و انتخاب‌های بهتری در اختیار بیماران و پزشکان قرارداد. دندانپزشکی نیز از این قاعده مستثنی نبوده به همین علت استفاده از لیزر در درمان‌های دندانپزشکی به سرعت گسترش یافت. استفاده از لیزر به جای ابزارهایی مانند اسکالپل و دریل دندانپزشکی برای بیماران بسیار راحت‌تر است.

در دستگاه لیزر انرژی نور بسیار باریک و متمرکز می‌شود. این نور هنگام برخورد با بافت واکنش ایجاد کرده و میتواند بافت را برداشته یا تغییر شکل دهد. دندانپزشکی لیزری در درمانهای مختلف استفاده میشود:

•    درمان حساسیت دندان
•    درمان پوسیدگی و کرم خوردگی دندان
•    درمان بیماری لثه
•    سفید کردن دندان‌ها

 

با کمک لیزر می‌توان درمان‌های دندانپزشکی را مؤثرتر، مقرون به صرفه تر و راحت‌تر انجام داد. استفاده از لیزر در درمان‌های دندانپزشکی در چند زمینه مورد تأیید سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا قرار دارد.
 

درمان دندانپزشکی با لیزر چگونه انجام می‌شود؟
عنوان اصلی درمان‌هایی که در آنها از لیزر استفاده می‌شود، درمان‌های بافت سخت و بافت نرم هستند. منظور از بافت سخت دندان‌ها و منظور از بافت نرم، بافت‌های مانند لثه است.

 

رایج‌ترین درمان‌های بافت سخت عبارتند از:
شناسای پوسیدگی دندان:  با استفاده از لیزر می‌توان پوسیدگی دندان را بر اساس شواهد غیر مستقیم آن زودتر شناسایی کرد.
تراشیدن و آماده ‌سازی دندان و پر کردن دندان: برای درمان لیزری نیازی به بی ‌حسی موضعی و دریل دندانپزشکی نیست. لیزر می‌تواند باکتری‌های دندان را از بین برده و به سلامت دندان در بلند مدت کمک نماید.
درمان حساسیت دندان: دندان‌هایی که به غذاهای سرد و داغ حساس شده ‌اند با کمک لیزر درمان می‌شوند به این ترتیب که توبولهای موجود در ریشه، بسته می‌شوند.

 

متداولترین درمان‌های بافت نرم عبارتند از:
درمان لبخند لثه ای: لیزر برای تغییر شکل بافت لثه در اصلاح لبخند لثه ای استفاده می‌شود. در لبخند لثه ای طول لثه زیاد بوده و بخشی از سطح دندان که باید در معرض دید قرار داشته باشد، می‌پوشاند.
افزایش طول تاج دندان: در این روش بافت لثه و استخوان تغییر شکل داده می‌شود تا ترمیم بر روی دندان بهتر قرار بگیرد.
درمان اتصال بافت فرنوم: در برخی افراد فرنوم زبان یا فرنوم لب اتصال بیش از اندازه دارد به طوری که باعث محدودیت حرکت زبان یا لب می‌شود. به بزرگی یا اتصال بیش از اندازه فرنوم زبانی، گره زبان گفته می‌شود چون زبان نمی‌تواند از کف دهان زیاد بالاتر بیاید یا آزادانه بچرخد. در چنین مواردی با کمک لیزر فرنکتومی انجام می‌شود. به این ترتیب محدودیت برطرف شده و لب و زبان آزاد می‌شوند.
برداشتن چین ‌خوردگی بافت نرم: با لیزر می‌توان چین ‌خوردگی بافت نرم که در اثر اندازه نبودن دندان مصنوعی ایجاد شده است، را بدون درد و یا نیاز به بخیه برداشت.

سایر درمان‌های جلسه‌ای در دندانپزشکی
بررسی بافت‌ها: توموگرافی انسجام نوری به پزشک امکان می‌دهد داخل بافت لثه یا دندان را بدون مشکل نگاه کند.
برداشتن تومورهای خوش‌خیم: لیزر می‌تواند تومور سقف دهان، لثه و پیرامون لب و گونه‌ را بدون درد و خونریزی و بخیه بردارد.
درمان وقفه تنفسی در خواب: با لیزر می‌توان مشکلات تنفسی مربوط به حلق را که منجر به وقفه تنفسی در حین خواب شده است و در اثر رشد زیادی بافت‌های گلو به وجود آمده است اصلاح نماید.
درمان مشکلات مفصل فک: مشکلات مفصل گیجگاهی فکی را می‌توان با کاهش درد و التهاب به کمک لیزر حل کرد.
بازسازی عصبی: لیزر می‌تواند عصب ها، رگهای خونی آسیب دیده و جای زخم را بهبود بخشد.
درمان تبخال: لیزر می‌تواند طول دوره بهبودی تب‌خال را به حداقل رسانده و درد آن را کاهش دهد.
سفید کردن دندان‌ها: لیزر می‌تواند طول مدت سفید کردن دندان‌ها با بلیچینگ را کاهش دهد.

درمان های لیزری مانند این موارد معمولا هزینه خیلی بیشتری نسبت به درمان های معمولی ندارند.

 

انواع لیزرهای مورد استفاده در دندانپزشکی
متخصصان دندانپزشکی از لیزر بافت نرم یا سخت (بسته با نوع درمان) استفاده میکنند. برخی نیز در صورت لزوم از هر دو نوع استفاده میکنند. لیزر بافت سخت میتواند ساختار دندان را برش دهد. طول موج این لیزرها از ترکیبی از آب و نمک خاصی که در دندان وجود دارد، جذب میشود. اغلب از این لیزرها برای آماده سازی و تراش دندان یا شکل دهی آن جهت باندینگ کامپوزیت یا ترمیم پر شدگی دندان و برداشتن بخشی از ساختار دندان استفاده می شود.

 

فواید لیزر در دندانپزشکی
کاهش نیاز به بخیه کردن در لیزر بافت نرم
کاهش خونریزی به علت تشکیل لخته
در برخی درمان عدم نیاز به بی حسی
پایین آوردن احتمال عفونت باکتریایی به علت استریل شدن ناحیه تحت درمان
التیام سریعتر بافتها
آسیب دیدن کمتر بافتهای پیرامون

 

لیزر بافت نرم از آب و هموگلوبین جذب میشود. هموگلوبین پروتئین موجود در گلبولهای قرمز خون است. این لیزرها برای درمان پریودنتیت، از بین بردن باکتریها و فعال سازی رشد مجدد بافتها مورد استفاده قرار میگیرند. لیزر بافت نرم رگهای خونی و پایانه های عصبی را مهر و موم میکند و در عین حال به داخل بافت نفوذ میکند. به همین علت بسیاری از بیماران تقریبا هیچ دردی پس از درمان با لیزر احساس نمیکنند.

 

معایب لیزر در دندانپزشکی
لیزر را نمیتوان برای دندانهایی که پیش از این پر شده اند، استفاده کرد
لیزر بافت سخت گاهی اوقات ممکن است به پالپ دندان صدمه بزند
برخی درمانهای لیزری نیاز به بی حسی دارند
گاهی اوقات برای تکمیل درمان مثلا برای تکمیل شکل دهی ، تنظیم بایت و پولیش پر شدگی همچنان نیاز به دریل دندانپزشکی وجود دارد
برخی درمانها را نمیتوان با لیزر انجام داد از جمله پر کردن پوسیدگی بین دندانها، آماده کردن دندانهایی که پوسیدگی بزرگ دارند برای روکش و کار کردن بر روی پیرامون پر شدگی های قدیمی
لیزر را نمیتوان برای آماده سازی دندان جهت بریج یا برداشتن روکش و پر شدگی نقره ای آمالگام استفاده کرد

خطرات و معایب مربوط به لیزر در دندانپزشکی
خطرات دندانپزشکی لیزری نسبتا کم است. نکته مهم این است که نزد دندانپزشک حاذق درمان انجام دهید. استفاده از طول موج یا قدرت نامناسب لیزر میتواند به بافتها صدمه بزند. علاوه بر این برخی نگران تبلیغاتی هستند که نتایج درمانهای لیزری را فراتر از واقعیت نشان میدهند.
در حین درمان از عینک محافظ استفاده میکنید تا آسیبی به چشمان وارد نشود.